• Artikels

Voor elk probleem een oplossing – deel 3

Je paard is een echte prutser, hij bijt in de touwen, knabbelt aan je jas, vaak heel onschuldig, maar het kan al snel overgaan in bijtgedrag… Waar is de grens tussen knabbelen en bijten? Waarom bijt je paard? Paarden doen dit niet zomaar. Het is hun manier om duidelijk te maken dat ze iets niet fijn vinden. Vaak hebben ze dit al op subtielere manieren proberen duidelijk te maken, maar hebben wij dit over het hoofd gezien…

Bijten bij het poetsen

Een paard dat gevoelig is bij het borstelen zal dit duidelijk maken door z’n oren in de nek te leggen, een dreigende houding aan te nemen en zelfs overgaan tot bijten. Het eerste wat je dan wil nakijken is of er geen wondjes aanwezig zijn waardoor hij pijn ervaart bij het borstelen. Streel je paard overal en ga op zoek naar de plekjes die hij aangenaam vindt en andere waar hij het onaangenaam vindt om aangeraakt te worden. Laat een dierenarts en osteopaat je paard nakijken om er zeker van te zijn dat er geen onderliggende problemen zijn.  Is je paard fysiek in orde, maar probeert hij je nog steeds te bijten?  Dan kan het zijn dat het een slechte gewoonte is, en door hier verkeerd op te reageren, hou je onbewust het gedrag in stand. Verwarring bij paarden (en ook bij ons) leidt vaak tot frustratie en kan zich uiten door onder andere te bijten.

Ga je paard dan vooral niet straffen, maar blokkeer hem door je elleboog naar hem toe te brengen op het moment dat hij z’n hoofd draait. Terwijl je dit doet, ga je gewoon verder met het borstelen. Zijn ongewenst gedrag mag in geen geval beloond worden. Indien je zou stoppen met borstelen wanneer hij probeert te bijten, bevestig je juist zijn gedrag. Let dus goed op je timing. Word niet kwaad, dat zal je paard toch niet begrijpen. In tegendeel, je riskeert dat je je paard hierdoor agressiever en/of defensiever maakt.

Bijten bij het aansingelen

Leg een touw over de rug van je paard en doe net alsof je met het touw wil aansingelen. Je laat de druk pas los als je paard ontspant en niet meer reageert op de druk. Herhaal dit meerdere keren.

Vaak gaan we overhaast te werk. Bij paarden die bijten gaan we snel de singel aantrekken zodat het ook weer snel voorbij is. Maar stel je even in de plaats van je paard. Hij voelt druk rond z’n buik, vindt dit onaangenaam en wil hier zo snel mogelijk vanaf. Hij draait zijn hoofd in jouw richting en probeert te bijten. Op dat moment ben je net klaar met singelen. Je paard denkt dus dat zijn gedrag ervoor gezorgd heeft dat je stopt. 

Het is belangrijk om het probleem eens vanuit een andere hoek te bekijken. Om dit patroon te doorbreken ga je meerdere malen na elkaar doen alsof je wil singelen. Je stopt op het moment dat hij terug voor zich kijkt en zijn houding positief verandert. Trek de singel ook niet onmiddellijk te hard aan. Je kan je wel inbeelden dat dit onaangenaam is en dus verzet kan uitlokken. Singel in drie keren: bij het zadelen, voor het opstappen en na het instappen. Bij het opleren van jonge paarden is het belangrijk dat het aansingelen rustig en met zachtheid gebeurt, zodat ze dit niet als negatief gaan ervaren. Sleur niet aan je singel om toch maar een gaatje hoger te geraken. Als je zadel goed vastligt dan is dit meer dan voldoende.

Knabbelen … bijten

Verveling leidt tot frustratie en dit zullen de paarden op verschillende manieren laten merken, zoals bijten. Ze bijten in de touwen in de wasplaats, ze proberen de teugels vast te pakken of voor je het weet hebben ze je mouw vast. Men vindt het vaak niet erg als het paard wat aan de jas knabbelt, met zijn lippen aan je hand prutst en likt. Maar de grens naar bijten is niet veraf. Geef je vaak snoep of eten uit je hand dan is het normaal dat je paard je hand gaat associeren met eten en hiernaar op zoek gaat. Sommige paarden die heel erg op eten zijn gesteld, zullen opdringerig worden, in je zakken zitten prutsen en uiteindelijk uit frustratie zelf gaan bijten als ze niks krijgen. Beloon je paard dan liever door de wortel, snoep of ander lekkers in zijn eetbak te leggen. Het smaakt daar even goed en je voorkomt dat hij je hand als wortel gaat zien.

Voor paarden die al de neiging hebben om te knabbelen en bijten is het heel verleidelijk om eens te happen als je dicht bij staat. Probeer eerder te voorkomen dat hij bijt in plaats van te straffen. Vooral bij jonge paarden en hengsten is de kans groot dat bijtgedrag ontstaat. Laat het gedrag niet escaleren. Probeer hun gedrag te negeren en houd ze op een afstand.  Als je je paard op afstand houdt (armlengte) is de kans op bijten al een stuk kleiner. Ga het bijten niet uitlokken door je hand voortdurend aan hun mond te houden, dat maakt het alleen maar verleidelijker voor hen om toch maar eens gauw te bijten. 

Agressief gedrag: aanvallen en bijten

Je paard dreigt, valt aan… wat probeert hij dan toch te vertellen? Agressief gedrag ontstaat niet zomaar van vandaag op morgen. Vaak heeft het paard al andere signalen gegeven waarbij hij zijn ongemak probeert duidelijk te maken: angst, pijn, frustratie, onbegrip zijn vaak de aanleiding tot agressief gedrag.

Een paard die zich in het nauw gedreven voelt, zal zich willen verdedigen. Hij zal in de eerste plaats proberen vluchten, maar als dit niet lukt, is de kans er dat hij zal (proberen) bijten of slaan. Hij kan niet anders… Indien dit gedrag succes heeft, zal hij dit de volgende keer herhalen. Dit is te voorkomen door stapsgewijs en op een rustige manier te werk te gaan. Een dier die zich bedreigd voelt zal altijd weg willen of zich gaan verdedigen. Hoe zou je zelf zijn?

Bijten en slaan is zeker niet goed te praten, maar het is zo belangrijk om te achterhalen waarom het paard zich zo gedraagt. Het is hun enige manier om iets te vertellen. Door kwaad te worden of ze een lesje te leren, maak je ze nog angstiger en wordt de band tussen beide zeker niet beter. Beloon vooral het goede gedrag en negeer het slechte. Zowel jij als je paard willen het graag anders. Elk paard wil zich veilig voelen, zich kunnen ontspannen en begrijpen wat er van hem verwacht wordt. Duidelijke consequente training brengt rust en wederzijds vertrouwen. Zo kunnen we heel wat problemen oplossen en zelfs voorkomen.

Kleine signalen leren zien en herkennen is al een grote stap in de juiste richting. Paarden hebben zo veel te vertellen, nu moeten wij nog leren luisteren…

Heb je problemen met je paard? Aarzel dan niet om hulp in te schakelen.

Lees ook: Voor elk probleem een oplossing deel 1 en deel 2